خودکشی یکی از معضلات مهم اجتماعی و روانی است که در بسیاری از کشورها به عنوان یک مشکل جدی شناخته میشود. خودکشی به معنای اقدام به پایان دادن عمدی به زندگی توسط خود فرد است. این پدیده تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله مشکلات روانشناختی، استرسهای اجتماعی، مسائل اقتصادی، بیماریهای روانی مانند افسردگی و اضطراب و حتی مصرف مواد مخدر رخ میدهد.
بسیاری از افراد که به خودکشی فکر میکنند یا اقدام به آن میکنند، به دنبال فرار از مشکلاتی هستند که احساس میکنند دیگر راهحلی برای آنها وجود ندارد. حمایت از افرادی که در معرض خطر خودکشی هستند، میتواند به کاهش نرخ خودکشی کمک کند. این حمایتها شامل مشاوره روانشناختی، ایجاد شبکههای اجتماعی قوی، و فراهم آوردن دسترسی به خدمات درمانی مناسب است.
تحقیقات نشان میدهد که توجه به علائم هشدار دهنده، مانند بیان احساس ناامیدی، کاهش علاقه به زندگی، تغییرات در رفتار و بیان افکار خودکشی، میتواند به پیشگیری از خودکشی کمک کند. خانوادهها، دوستان و جامعه نقش مهمی در شناسایی این علائم و کمک به افراد در خطر دارند.
بیش از 700,000 نفر هر سال در سراسر جهان بر اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند. خودکشی چهارمین علت اصلی مرگ و میر در میان افراد 15 تا 29 ساله است.
عوامل روان شناختی خودکشی بیماران اسکیزوفرنی
مشکلات روانی از جمله مهمترین عوامل خطر در خودکشی محسوب میشوند. بیماریهای روانی مانند افسردگی، اختلالات دوقطبی، اضطراب، و اختلالات شخصیت میتوانند به خودکشی منجر شوند. این بیماریها باعث احساس شدید ناامیدی و ناتوانی در مواجهه با مشکلات زندگی میشوند.
عوامل اجتماعی و اقتصادی اسکیزوفرنی
فشارهای اجتماعی مانند بیکاری، فقر، تنهایی و انزوای اجتماعی میتوانند خطر خودکشی را افزایش دهند. افرادی که از شبکههای حمایتی ضعیفتری برخوردار هستند، بیشتر در معرض خودکشی قرار دارند. همچنین، مسائل اقتصادی نظیر بدهیهای سنگین و عدم توانایی در تأمین نیازهای زندگی نیز میتوانند زمینهساز افکار خودکشی شوند.
” بهترین مرکز آر تی ام اس در تهران “
مسائل فرهنگی و اجتماعی اسکیزوفرنی
در برخی از فرهنگها و جوامع، صحبت درباره مشکلات روانی تابو تلقی میشود و این مسئله میتواند از مراجعه به خدمات رواندرمانی جلوگیری کند. این امر موجب میشود بسیاری از افراد که از مشکلات روانی رنج میبرند، به جای کمک گرفتن، به خودکشی به عنوان راه حلی موقت یا نهایی نگاه کنند.
بیشتر بخوانید : درمان اسکیزوفرنی
پیشگیری از خودکشی در بیماران اسکیزوفرنی
آموزش و آگاهیبخشی یکی از راههای موثر در پیشگیری از خودکشی است. افراد باید قادر باشند علائم هشداردهنده را در خود و دیگران شناسایی کنند و در مواقع بحرانی از کمکهای حرفهای بهرهمند شوند. خدمات روانشناختی، مشاورههای تلفنی یا آنلاین، و سیستمهای حمایتی اجتماعی میتوانند نقش مؤثری در کاهش آمار خودکشی داشته باشند.
عوامل روانشناختی خودکشی نقش مهمی در افزایش خطر اقدام به خودکشی ایفا میکنند. برخی از این عوامل شامل موارد زیر هستند:
1. افسردگی
افسردگی شدید یکی از رایجترین عوامل خطر خودکشی است. افرادی که دچار افسردگی هستند، احساسات شدید ناامیدی، اندوه، و ناتوانی را تجربه میکنند که میتواند آنها را به سمت خودکشی سوق دهد. طبق مطالعات، بین 60 تا 70 درصد افرادی که خودکشی میکنند از افسردگی یا اختلالات خلقی رنج میبرند .
2. اختلالات اضطرابی
اضطراب مداوم و شدید نیز میتواند باعث شکلگیری افکار خودکشی شود. افرادی که دچار اختلالات اضطرابی هستند، ممکن است با ترسها و نگرانیهای شدید دست و پنجه نرم کنند که این امر میتواند به احساس عدم کنترل بر زندگی و در نهایت افکار خودکشی منجر شود .
3. اختلالات دوقطبی
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بین حالتهای افسردگی و شیدایی تغییر میکنند. در دورههای افسردگی، خطر خودکشی بسیار افزایش مییابد. مطالعات نشان داده است که حدود 10 تا 15 درصد افراد مبتلا به اختلال دوقطبی در طول زندگی خود اقدام به خودکشی میکنند .
4. اختلالات شخصیت
اختلالات شخصیت مانند اختلال شخصیت مرزی (BPD) نیز با افزایش خطر خودکشی همراه است. افراد مبتلا به این نوع اختلالات اغلب نوسانات عاطفی شدید، احساسات ترکشدگی و رفتارهای خود تخریبی دارند که میتواند به افکار و اقدامات خودکشی منجر شود .
5. سوءمصرف مواد
سوءمصرف مواد مخدر و الکل نیز یک عامل کلیدی در بروز رفتارهای خودکشی است. مصرف مواد میتواند توانایی فرد در ارزیابی موقعیتها را تضعیف کند و منجر به تصمیمگیریهای تکانشی از جمله اقدام به خودکشی شود .
6. رویدادهای آسیبزا
تجربه رویدادهای آسیبزا مانند سوءاستفاده جنسی یا جسمی، طلاق، یا مرگ عزیزان میتواند فرد را به سمت افسردگی و در نهایت خودکشی سوق دهد. برخی از افراد توانایی مقابله با این رویدادها را ندارند و ممکن است احساس کنند که خودکشی تنها راه حل است .
علائم هشدار دهنده در خودکشی بیماران اسکیزوفرنی
علائم هشدار دهنده مبنی بر اینکه ممکن است فردی در معرض خطر فوری اقدام به خودکشی باشد عبارتند از:
صحبت از اینکه می خواهند بمیرند یا می خواهند خودشان را بکشند
- صحبت در مورد احساس پوچی یا ناامیدی یا نداشتن دلیلی برای زندگی کردن
- صحبت در مورد احساس به دام افتادن یا احساس اینکه هیچ راه حلی وجود ندارد احساس درد غیر قابل تحمل عاطفی یا
- جسمی صحبت از سربار دیگران بودن
- کناره گیری از خانواده و دوستان
- بخشش اموال مهم
- خداحافظی با دوستان و خانواده
- سامان دادن به امور، مانند وصیت کردن
- انجام خطرات بزرگی که می تواند منجر به مرگ شود، مانند رانندگی بسیار سریع
- صحبت کردن یا فکر کردن در مورد مرگ
سایر علائم هشداردهنده در خودکشی بیماران اسکیزوفرنی
سایر علائم هشداردهنده جدی که ممکن است فردی در معرض خطر اقدام به خودکشی باشد عبارتند از:
- نمایش نوسانات شدید خلقی، که به طور ناگهانی از حالت بسیار غمگین به بسیار آرام یا شاد تغییر می کند
- برنامهریزی یا جستجوی راههایی برای خودکشی، مانند جستجوی روشهای کشنده آنلاین، انبار کردن قرص یا خرید اسلحه. صحبت در مورد احساس گناه یا شرم بزرگ استفاده بیشتر از الکل یا مواد مخدر
- رفتار مضطرب یا آشفته
- تغییر عادات غذایی یا خوابیدن
- نشان دادن خشم یا صحبت در مورد انتقام