اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی یک بیماری روانی جدی است که بر نحوه تفکر، احساس و رفتار افراد تأثیر می گذارد. ممکن است منجر به ترکیبی از توهم، هذیان و رفتار آشفته شود. توهمات شامل دیدن چیزهایی یا شنیدن صداهایی است که توسط دیگران مشاهده نمی شود. هذیان شامل باورهای محکم در مورد چیزهایی است که درست نیستند. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است ارتباط خود را با واقعیت از دست بدهند، که می تواند زندگی روزمره را بسیار سخت کند.
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نیاز به درمان مادام العمر دارند. این شامل دارو، گفتار درمانی و کمک به یادگیری نحوه مدیریت فعالیت های روزمره است.
مهمترین علائم اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی شامل طیف وسیعی از مشکلات در نحوه تفکر، احساس و رفتار افراد است. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
توهمات
این زمانی است که مردم به چیزهایی اعتقاد دارند که واقعی یا واقعی نیستند. برای مثال، افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است فکر کنند که در حال آسیب دیدن یا آزار و اذیت هستند در حالی که اینگونه نیست. آنها می توانند فکر کنند که هدف ژست ها یا نظرات خاصی هستند در حالی که اینطور نیستند. آنها ممکن است فکر کنند که بسیار مشهور هستند یا توانایی بالایی دارند در حالی که اینطور نیست. یا ممکن است احساس کنند که یک فاجعه بزرگ در شرف وقوع است در حالی که این هم درست نیست. اکثر افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دچار توهم هستند.
توهمات اینها معمولاً شامل دیدن یا شنیدن چیزهایی است که دیگران آنها را مشاهده نمی کنند. برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، این چیزها واقعی به نظر می رسد. توهم می تواند با هر یک از حواس رخ دهد، اما شنیدن صداها شایع ترین است.
گفتار و تفکر بی نظم
گفتار نامنظم باعث ایجاد تفکر آشفته می شود. برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی صحبت کردن با افراد دیگر ممکن است سخت باشد. پاسخ‌هایی که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی به سؤالات می‌دهند ممکن است با آنچه پرسیده می‌شود مرتبط نباشد. یا ممکن است به سوالات پاسخ کامل داده نشود. به ندرت، گفتار ممکن است شامل کنار هم قرار دادن کلمات نامرتبط به روشی باشد که قابل درک نباشد. گاهی اوقات به این سالاد کلمه می گویند.
رفتار حرکتی بسیار نامنظم یا غیرعادی
این ممکن است به طرق مختلفی نشان داده شود، از حماقت کودکانه تا بی دلیل بی دلیل. رفتار بر روی یک هدف متمرکز نیست، بنابراین انجام وظایف دشوار است. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است نخواهند دستورالعمل ها را دنبال کنند. آنها ممکن است به روش‌هایی حرکت کنند که معمولی یا نامناسب با محیط اجتماعی باشد. یا ممکن است زیاد حرکت نکنند یا اصلا جواب ندهند.
علائم منفی
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است نتوانند قبل از شروع بیماری خود به همان شکلی که می توانستند عمل کنند. به عنوان مثال، آنها ممکن است حمام نکنند، تماس چشمی برقرار نکنند یا احساسات خود را نشان دهند. آنها ممکن است با صدای یکنواخت صحبت کنند و نتوانند احساس لذت کنند. همچنین، آنها ممکن است علاقه خود را به فعالیت های روزمره از دست بدهند، از نظر اجتماعی کناره گیری کنند و برنامه ریزی پیش رو با مشکل مواجه شوند.
علائم ممکن است از نظر نوع و شدت آنها متفاوت باشد. گاهی اوقات علائم ممکن است بهتر یا بدتر شوند. برخی از علائم ممکن است همیشه وجود داشته باشد.
از کجا بفهمیم اسکیزوفرنی داریم؟
در اصل، تشخیص اسکیزوفرنی توسط متخصص روانپزشک انجام می‌شود. اما اگر شما یا یکی از نزدیکانتان علائمی مانند توهم، هذیان، گفتار و رفتار غیرمنسجم، مشکلات شدید در روابط اجتماعی و عملکرد روزمره را مشاهده می‌کنید، ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشید. این علائم باید حداقل به مدت شش ماه ادامه داشته باشند تا به عنوان اسکیزوفرنی تشخیص داده شوند. همچنین، بهتر است برای تشخیص دقیق و درمان به موقع از مشاوره‌های روانپزشکی و روانشناسی استفاده کنید.
علائم اسکیزوفرنی در مردان و زنان چگونه است؟
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی معمولا در اواخر سال های نوجوانی تا اوایل 30 سالگی تشخیص داده می شوند. در مردان، علائم اسکیزوفرنی معمولا از اواخر نوجوانی تا اوایل دهه 20 شروع می شود. در زنان، علائم معمولا در اواخر دهه 20 تا اوایل دهه 30 شروع می شود. همچنین گروهی از افراد – معمولاً زنان – وجود دارند که در مراحل بعدی زندگی تشخیص داده می شوند. تشخیص اسکیزوفرنی برای کودکان رایج نیست.
علائم اسکیزوفرنی در نوجوانان
در نوجوانان مانند علائم در بزرگسالان است، اما ممکن است تشخیص دقیق این بیماری دشوارتر باشد.
به این دلیل که برخی از علائم اولیه اسکیزوفرنی – آنهایی که قبل از توهم، هذیان و بی نظمی رخ می دهند – معمولا در بسیاری از نوجوانان دیده می شود، مانند:
- کناره گیری از دوستان و خانواده
- در مدرسه خوب عمل نمی کند
- داشتن مشکل در خواب
- احساس تحریک پذیری یا افسردگی
- نداشتن انگیزه
- استفاده از مواد مخدر تفریحی مانند ماری جوانا، محرک هایی مانند کوکائین و مت آمفتامین ها یا مواد توهم زا می تواند علائم مشابهی ایجاد کند.
- در مقایسه با بزرگسالان مبتلا به اسکیزوفرنی، نوجوانان مبتلا به این بیماری ممکن است کمتر دچار هذیان و توهم شوند.
عوارض اسکیزوفرنی
عوارض اسکیزوفرنی در صورت درمان نشدن می‌تواند منجر به مشکلات شدیدی شود که هر بخش از زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. عوارضی که ممکن است اسکیزوفرنی ایجاد کند یا مرتبط باشد عبارتند از: خودکشی، اقدام به خودکشی و افکار خودکشی. اختلالات اضطرابی و اختلال وسواس فکری اجباری که به نام OCD نیز شناخته می شود. افسردگی سوء استفاده از الکل یا سایر داروها، از جمله نیکوتین. عدم توانایی در کار یا حضور در مدرسه. مشکلات مالی و بی خانمانی. ایزوله سازی اجتماعی. مشکلات بهداشتی و پزشکی. قربانی شدن رفتار پرخاشگرانه یا خشونت آمیز، اگرچه افراد مبتلا به اسکیزوفرنی بیشتر در معرض حمله قرار می گیرند تا اینکه به دیگران حمله کنند.
شرح حال یک بیمار اسکیزوفرنی
شرح حال بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی می‌تواند بسیار متنوع باشد. به عنوان مثال، فردی که در دوران نوجوانی به اسکیزوفرنی مبتلا شده بود، ابتدا علائمی مانند کناره‌گیری اجتماعی، افت تحصیلی و افزایش اضطراب را نشان داد. با گذشت زمان، این فرد دچار توهمات شنیداری شد و باور داشت که افراد اطرافش در حال توطئه علیه او هستند. پس از مراجعه به روانپزشک و دریافت داروهای ضد روان‌پریشی، علائم وی تا حدی کنترل شد، اما همچنان نیاز به مراقبت‌های روان‌درمانی و حمایت خانوادگی داشت.
تشخیص اسکیزوفرنی
تشخیص اسکیزوفرنی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
معاینه فیزیکی
این ممکن است برای رد سایر مشکلاتی که می‌توانند علائم مشابهی با این‌اختلال ایجاد کنند و بررسی هر گونه عوارض مرتبط انجام شود.
تست ها و غربالگری ها
شامل آزمایشاتی باشد که به رد شرایط با علائم مشابه و غربالگری برای مصرف الکل و مواد مخدر کمک می کند. همچنین یک متخصص ممکن است درخواست مطالعات تصویربرداری مانند ام آر آی یا سی تی اسکن کند.
ارزیابی سلامت روان
یک روانپزشک یا روانشناس وضعیت روانی را با توجه به ظاهر و رفتار یک فرد و پرسش در مورد افکار، خلق و خوی، هذیان، توهم، مصرف مواد و احتمال خشونت یا خودکشی بررسی می کند. این ارزیابی شامل سابقه خانوادگی و شخصی است.
درمان اسکیزوفرنی
درمان مادام العمر با داروها و درمان روانی اجتماعی می تواند به مدیریت اسکیزوفرنی کمک کند. این درمان‌ها حتی زمانی که علائم کاهش می‌یابد مورد نیاز است. در صورت شدید بودن علائم ممکن است برخی از افراد نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشند.
داروها
داروها اصلی ترین درمان اسکیزوفرنی هستند. داروهای ضد روان پریشی بیشترین داروهایی هستند که تجویز می شوند. تصور می شود که آنها عمدتاً با تأثیر بر انتقال دهنده عصبی مغز علائم را کنترل می کنند. هدف از درمان با داروهای ضد روان پریشی، مدیریت علائم با کمترین دوز ممکن است. برای به دست آوردن نتیجه مطلوب، یک متخصص اعصاب و روان ممکن است داروها و ترکیبات مختلف داروها و دوزهای مختلف را در طول زمان امتحان کند. سایر داروها نیز ممکن است کمک کنند، مانند داروهای ضد افسردگی، تثبیت کننده های خلق و خو یا داروهای ضد اضطراب.
ممکن است چند هفته طول بکشد تا ببینید آیا این دارو به بهبود علائم کمک می کند یا خیر. از آنجایی که داروهای اسکیزوفرنی می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند، افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است تمایلی به مصرف آنها نداشته باشند. روانپزشک عوارض جانبی را تحت نظر دارد و در برخی موارد ممکن است آزمایش خون را تجویز کند. انتخاب دارو می تواند برای جلوگیری از برخی عوارض جانبی ناخواسته هدایت شود.
مداخلات روانی اجتماعی پس از بهبود علائم، ادامه مصرف دارو مهم است. همچنین شرکت در درمان‌های روان‌شناختی و اجتماعی یا روانی اجتماعی، از جمله: روان درمانی ممکن است به بهبود الگوهای فکری کمک کند. همچنین، یادگیری مقابله با استرس و شناسایی علائم هشدار دهنده اولیه بازگشت علائم می تواند به افراد در مدیریت بیماری کمک کند
آموزش مهارت های اجتماعی
این تمرکز بر بهبود ارتباطات و تعاملات اجتماعی و ایجاد بهتر افراد مبتلا به اسکیزوفرنی برای شرکت در فعالیت های روزانه است.
خانواده درمانی
در طی این درمان، خانواده ها یاد می گیرند که چگونه با اسکیزوفرنی مقابله کنند. آنها نیز حمایت می شوند. توانبخشی حرفه ای و اشتغال حمایت شده.
این مشاوره بر کمک به افراد مبتلا به اسکیزوفرنی برای آماده شدن، یافتن و حفظ شغل متمرکز است. اکثر افراد مبتلا به اسکیزوفرنی در زندگی روزمره به حمایت نیاز دارند. بسیاری از جوامع برنامه هایی برای کمک به افراد مبتلا به اسکیزوفرنی در زمینه شغل، مسکن، گروه های خودیاری و موقعیت های بحرانی دارند. بستری شدن در بیمارستان در طول دوره های بحران یا زمان علائم شدید، ممکن است افراد برای ایمنی خود نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشند. اقامت در بیمارستان همچنین باعث می شود که آنها به درستی غذا بخورند، خواب کافی داشته باشند و به طور منظم حمام کنند.
درمان ECT
متخصصان ممکن است درمان (ECT) را برای بزرگسالان مبتلا به اسکیزوفرنی که به درمان دارویی پاسخ نمی دهند، در نظر بگیرند. الکتروشوک درمانی (ECT) روشی است که با دارو انجام می شود و شما را به خواب می برد که به آن بیهوشی عمومی می گویند. هنگامی که شما خواب هستید، جریان های الکتریکی کوچکی از مغز عبور می کند و باعث تشنج درمانی می شود که 1 تا 2 دقیقه طول می کشد. ECT همچنین می تواند به افراد مبتلا به افسردگی کمک کند.
درصورت درمان نکردن اسکیزوفرنی چه اتفاقی خواهد افتاد ؟
از آنجایی که بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نمی دانند که دارای یک بیماری روانی هستند و ممکن است باور نداشته باشند که به درمان نیاز دارند، بسیاری از مطالعات تحقیقاتی نتایج روان پریشی درمان نشده را بررسی کرده اند. افرادی که روان پریشی دارند و درمان نمی شوند اغلب علائم شدیدتر، بستری شدن بیشتر در بیمارستان، مهارت های تفکر و پردازش ضعیف تر، آسیب ها و حتی مرگ را دارند. از سوی دیگر، درمان زودهنگام اغلب به کنترل علائم قبل از بروز عوارض جدی کمک می کند و چشم انداز بلندمدت را بهتر می کند.
طول عمر بیماران اسکیزوفرنی
تحقیقات نشان می‌دهد که طول عمر بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی به طور متوسط ۱۰ تا ۲۰ سال کمتر از افراد غیرمبتلا است. این کاهش در طول عمر به دلایل مختلفی از جمله مشکلات جسمی، مصرف مواد مخدر، خودکشی و همچنین عدم دریافت مراقبت‌های پزشکی کافی است. بسیاری از این بیماران از بیماری‌های جسمی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و مشکلات تنفسی نیز رنج می‌برند که در صورت عدم درمان مناسب، منجر به مرگ زودرس می‌شود.
اختلال اسکیزوفرنی فرم
علائم اختلال اسکیزوفرنی فرم مانند اسکیزوفرنی است جز اینکه علائمش کوتاه مدت است و حداقل یک ماه و کمتر از ۶ ماه طول می‌کشد بیماران دچار اختلال اسکیزوفرنی فرم با رفع اختلال به سطح کارکرد پایه خود باز می‌گردند.
اختلال اسکیزوفرنی فرم هم مانند اختلال اسکیزو افکتیو به نظر می‌رسد اختلال ناهمگن باشد.
اختلال اسکیزوفرنی فرم یک اختلال روان پریشانه حاد با شروع سریع است که مرحله پیش درآمد قابل لاحظه‌ای ندارد هرچند بسیاری از بیماران مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی فرم در زمان بروز حمله ممکن است دچار تخریب کار کرد شوند اما افت پیشرونده عملکرد اجتماعی و شغلی در این بیماران بعید است.
نیمرخ علائم اولیه مشابه اسکیزوفرنی است و در آن بایستی دست کم دو علامت روان پریشانه وجود داشته باشد علائم منفی اختلال اسکیزوفرنی فرم نادر هستند و وجود آنها نشانه پیش آگهی بد است و بسیاری از بیماران دارای علائم منفی پس از مدتی به اسکیزوفرنی مبتلا خواهند شد. طبق تعریف بیماران دچار اختلال اسکیزوفرنی فرم ظرف ۶ ماه به وضعیت پایه خود از می‌گردند در برخی موارد بیماری دوره‌ای است و پس از دوره‌های طولانی فروکش کامل دوره‌های دیگری از بیماری بروز می‌کند اما اگر مجموع زمان دوره های علامت دار بیش از ۶ ماه شود ،درآن صورت باید تشخیص اسکیزوفرنی مدنظر قرار گیرد.